REPUBLICA DEMOCRATICA DE TIMOR LESTE
PARLAMENTO NACIONAL
BANCADA PARLAMENTAR DE FRETILIN
KONFERENSIA IMPRENSA
Ita hotuhotu rona ona informasaun barak kona ba angariasaun fundus bot husi Partidu CNRT nebe’e nia Presidente mos hanesan PM iha rai ida ne’e. Ita hotuhotu rona no mos akompanha oinsa dollar amerikanu hahu oho ita nia demokrasia no manan influensia iha ita nia prosesu demokratiku iha kampanha eleisaun presidensial foin dadaun.
Nune’e maka ema balun deklara no ita tenke konkorda katak “money politik” ka “politika osan” hahu domina ona iha ita nia prosesu demokratiku. Ami hanoin maluk Timor oan barak konkorda ho ami, ne’e dalan sala ona ba ita nia demokrasia, ne’e kontra espiritu nebe’e ita hahu luta ba ukun rasik a’an ida ne’e no kontra espiritu nebe’e harii estadu direitu demokratiku ida ne’e.
Povo deit mak desidi se mak atu ukun sira, liu husi sira idaidak nia votu ho konsiensia; labele fali ema lubuk kiik ida nebe’e iha osan mak manda se mak bele ukun. Ne’e mak experiensia iha rain hotuhotu nebe’e “politika osan” hahu domina. Ami lakoi ida ne’e akontese iha ita nia rain, no ami hanoin maluk hotuhotu konkorda ho ami kona ba ida ne’e.
Lei Finansiamentu Partidu politiku nebe’e debate iha Parlamentu Nasional iha tinan 2008, hetan aprovasaun depois de debate klean no detalhadu hodi konkretisa espiritu kontra “politika osan” atu hetan fatin iha ita nia prosesu demokratiku hodi tama no influensia ita nia partidus politikus.
Tamba ne’e mak Artigu 4 alinha 5 Lei numeru 6 tinan 2008 bandu kompanhia ka sosiedade ka empresa nasionais bele fo kontribuisaun osan ba partidu politiku, ema individual nasional deit mak bele fo’o osan ba partidu politiku hodi bele halau partidu nia actividade. Tamba ne’e mak Lei ne’e iha Artigu 4, alinha 5, bandu mos ema estrangeiru individual no sosiedade ka kompanhia ka empresa estrangeiru bele halo kontribuisaun ba finansiamentu partidu politiku iha Timor-Leste. Ne’e hakerek klaru iha artigu 4 alinha 5 Lei numeru 6 tinan 2008 nian.
Iha media nasional iha semana ne’e ita hotu akompanha reportagem kona ba angariasaun fundu husi partidu CNRT nebe’e realisa iha semana liu ba nebe’e hanesan jornal ida hakerek iha loron 15 Maiu 2012 hanesan tuir mai:
“CNRT ‘Ra’ut’ osan U$2 millaun ba Eleisaun Parlamentar”: Emprejariu Timor-oan husi nivel ki’ik to’o bo’ot ajuda osan kuaze $2 millaun dollar amerika ba kofre Partidu CNRT hodi uza ba Eleisaun Parlamentar. Ajudus ne’e oferese liu husi programa angariasaun fundu (Fund Rising/Malam dana), foin lalais ne’e.”
Jornal ne’e mos fo sai lista ida ho naran kompanhia no empresariu nebe’e deklara sira nia kontribuisaun ba fundu kampanha partidu CNRT nian. Ami lakoi fo sai naran kompanhia sira ne’e, maibe nota katak laos deit ema individual maibe komapanhia ka empresa mak iha lista ne’eba. Maibe preokupante liu mak ema nebe’e ita hotuhotu hatene laos Timor oan, ema estrangeiru no kompanhia estrangeiru nebe’e famoso tamba manan kontratu projetu bot husi Governu PM Xanana Gusmao mos fo’o osan bot tebes ba CNRT tuir reportagem ida nebe’e fo’o sai iha media.
Tuir ami nia hare, ne’e situasaun ida nebe’e ami exigi ba Ministeriu Publiku no CNE atu investiga tuir Lei numeru 6 tinan 2008 nebe’e refere.
Ne’e hatudu mos katak “politika osan” halau makas iha ita nia rain. Ne’e tenke para, hodi bele fo oportunidade ba maluk sira husi partidu nebe’e kbiit laek hodi bele compete iha konkursu demokratiku tuir espiritu nebe’e ita nia konstituisaun no lei konsagra. Labele lori Dollar mai bobar ita nia prosesu demokratiku hanesan akontese ona iha rain barak besik ita.
Lideransa partidu balun mos kestiona ona kestaun ida ne’e hanesan Sr Presidenti Partidu PD hanesan mos Presidenti Parlamentu Nasional no Presidenti Partidu PUN no sira seluk foin dadaun. Ne’e assuntu ida nebe’e autoridades sira labele hatama deit ba mesa okos, tamba bele afecta kredibilidade Eleisaun Parlamentar tuir mai ne’e.
Dili, 18 de Maio de 2012
Bancada Parlamentar de FRETILIN
Francisco Miranda Branco
Vice Presidente
No comments:
Post a Comment