TIMOR-POST: Lu-Olo: Partido La’os Bá Bosok Povu

Lu-Olo: Partido La’os Bá Bosok Povu

DILI 7 Julhu 2010 — Prezidente partidu Fretilin Francisco Guteres ‘Lu-Olo’ hatete vizaun partidu politiku atu halo dezenvolvimentu ba nasaun no povu la’os bosok fali.

        Lu-Olo dehan organizasaun hotu tantu partidu politiku iha vijaun ne’e defini nudar mos programa ba partidu nian.

Organizasaun hotu tenke iha nia objetivu, maske ketak-ketak maibe  ho nia finalidade maka hakarak dezenvolve sosiedade ida nia moris.

“Partidu la’os para atu ba bosok povu atu lori povu nia naran no bosok fila fali ba povu,” haktuir Presidente partidu Fretilin ne’e bainhira halo abertura ba formasaun lideransa Fretilin nian iha Tiber sexta (06/08).

Partidu hanesan ne’e, partidu la’os ba raut ema iha luron hodi halo nia kongresu

“Ita iha estatutu rasik ne’ebe iha manual programa no politiku, alende iha mos personalidade juridiku katak lei fo protesaun ba ita nudar partidu ida liu husi priense kriteriu sira hotu,” esplika Lu-Olo.

Nia dehan  Timor Leste lases husi prinsipiu no regras hirak ne’e liliu propia konstituisaun fo dalan ba sidadaun atu kria instituisaun oi-oin inklui asosiasaun hanesan mos partidu politiku.

“Ne’e dalan ba pais ida demokratiku tamba ne’e sidadaun ida tenke organija nia an bele sai partidu politiku atu bele halibur vontade politika ba nia membru tomak hodi hato’o ba estadu ka orgaun estadu nian,” deklara nia.

Entretantu sekretariu jeral Fretilin Mari Alkatiri hatete esperensia ba maka partidu Fretilin hetan ona komesa husi 2000 to’o agora.

“kamarada sira ita Fretilin hasoru situasaun oi-oin komesa husi 2000 maibe Fretilin nia maturidade politika mantein nia pozisaun atu alkansa ba objetivu,” dehan Alkatiri.

   Treinamentu

Entretantu, lideransa Partidu historiku Fretilin ne’ebe mai husi rejiaun 1 Ponta Leste Manatuto, Baucau, Viqueque, no Lautem hamutuk nain 26 , Sesta (06/08), tuir formasaun ba lideransa partidu nian ne’ebe tuir planu sei halao durante loron 3 nia laran iha Tibar, Liquisa.

        Sekretariu jeral Fretilin Mari Alkatiri iha abertura ba formasaun ne’e hatete lideransa hotu iha baze ne’ebe hetan ona nomeasaun tenke halao nia knar tuir responsabilidade ne’ebe mak iha.

“Hili tiha lideransa partidu nian komesa husi baze to’o nivel nasionál, agora oinsa maka estruktura hirak ne’e funsiona hanesan sistema ida,” haktuir eis PM ne’e.

Tanba ne’e ho lideransa hirak ne’e presija prepara ho kualidade bainhira halao knar iha baze.

“Se kualidade maka ita hakarak ba lider sira atual tanba ne’e ita halo treinamentu dadauk ne’e atu fo kualidade ba lider sira, tanba dala barak militante sira sempre hatete dehan lideransa mak tenke fo orientasaun maibe lideransa ne’ebe los maka tenke fo orientasaun,” esplika Alkatiri.

Tanba ne’e politika foun ne’e laiha ona sistema komanda, komanda laiha ona funsaun lideransa nasionál ne’e nia vizaun global la’os lideransa nasionál maka sai fali mikro finance.

Maibe sekretariu jeral ne’e dehan politika foun ne’ebe agora dadaun trasa maka lideransa nasionál ne’e fo deit orientasaun no  estratejia global deit no lideransa iha distritu maka tenke ho nia inisiativu rasik hodi halao.

Tamba ne’e Fretilin  funsiona hanesan instituisaun ida maibe instituisaun ida ho vida demokratika ida ne’ebe  forti entaun lider hotu tenke hatene nia pozisaun maka saida no lor-loron tenke halo saida.

“Maibe objetivu mak ne’e Fretilin ne’e sai instituisaun ida ne’ebe bo’ot ho kultura demokratika maibe ho vida institusional ne’ebe forte,” katak nia.

Alkatiri fo ezemplu katak hanesan ita hare’e ba ahi, ita karega iha butaun ida ahi ne’e lakan hotu, se taka fali ahi ne’e mate hotu, ne’e mak hakarak Fretilin sai hanesan ne’e.

        Iha fatin hanesan presidente partidu Fretilin Francisco Guteres ‘Lu-Olo’ hatete lideransa iha baze presija atu komprende lalaok partidu nian atu nune’e saida maka partidu planeia atu halo presija defini ho klaru.

“Tenke aprenzenta hanesan organizasaun ida ne’ebe la’os ida-idak maka tenke hola desijaun maibe ho regras atu nune’e bele kaer membru iha baze,” deklara Lu-Olo.

Entretantu sekretariu jeral adjunto Fretilin José Reis hatete atu halao vijaun partidu nian ba oin presija halo formasaun sufisiente ba lideransa iha baze.

“Objetivu maka ami Fretilin hakarak hato’o maka reforsa partidu ho kualidade ne’e mak importante liu ba Fretilin atu bele hametin vizaun Fretilin ne’e ba oin,” haktuir José Reis.

Tanba lisaun bo’ot ida ba Fretilin mak ho krize 2006 ne’e, tanba ida ne’e lideransa hanoin katak formasaun politika ne’e importante ba Fretilin atu hasae kapasidade kuadrus lideransa atu lori partidu ne’e ba oin.

“Ita hotu-hotu hatene katak partidu nia obrigasaun maka ida ne’e duni atu bele hamosu kuadrus lideransa iha partidu laran,” esplika nia.

“Porque partidu kuandu ba ukun tenke lori kuadrus no lideres mak iha kapasidade atu ukun povu,” dehan tan nia.

Selae José Reis dehan kuandu lideransa laiha moral politika atu ukun rai ne’e bele sai at, tamba ne’e lisaun bo’ot ida ba Fretilin iha tinan 4 nia laran durante kaer ukun. (agus dos santos)