FRETILIN.Media

2010-2020: DECADE OF PEACE, STABILITY & DEVELOPMENT/DEKADA PAZ, ESTABILIDADE NO DEZENVOLVIMENTU

Media service of the FRETILIN party.
Servisu media partidu FRETILIN nian.

Contacts/contactus:

Deputadu Jose Teixeira
Tel. Mobile: +670 728 7080
Email: fretilin.media@gmail.com

Thursday, June 17, 2010

Governo de facto tenke responsabiliza no transparente liu ba konfusaun no inkompetensia Pakote Referendu nian




FRETILIN

KOMUNIKADU BA IMPRENSA


Dili, 17 Junhu 2010


"Governo de facto tenke responsabiliza no transparente liu ba konfusaun no inkompetensia Pakote Referendu nian"


Governu de facto AMP tenke responsabiliza ba desastre Pakote Referendo, liliu kona ba nia inkompetensia neebe hamosu obras sem kualidade, maibe mos explika detalhadamente osan neebe gasta maibe neebe sei iha confusaun hirak mak governu de facto selu ba Pakote Referendo, dehan Deputadu Inacio Moreira husi bancada FRETILIN ohin.

“Pakote Referendu” nee sai polemika boot hori inisiu, tamba Governu de facto lakoi hatudu transparensia no responsabilidade ba Pakote nee. Iha discução Orçamento Geral do estado 2010 nia, governo lakoi halo explicação nebe detalhado, lakoi admite buat ruma sala, maske partidu opozisaun hotu expressa ami nia preokupasaun. Maske deputados sira husu Sua Ex.cia Senhora Emilia Pires hanesan Ministra Finanças de facto, atu explika kona ba transferensias iha orsamentu laran no mekanismu selu osan, tender la iha, maibe dehan deit nia “lahatene” (hare Timor Post 27 Outubro 2009).

“FRETILIN considera atitude hirak ne’e hanesan taka falta deit no bosok representantes povo iha uma Fukun ne’e. Maibe iha dia 9 de Junhu Sra Emilia mai esplika fali kona ba Projectos Pakote Referendu iha uma fukun no nia hatete katak osan Pakote Referendu $ 2 resin tokon deit mak lakon saugati deit tamba nia dehan projectos hamutuk 17 deit hussi total projectos 808 mak qualidade la diak," nia dehan.

Maibe deputado Inacio dehan katak Secretario Estadu de facto Obras Publikas nian Sr. Domingos Caeiro deklara ba jornais iha semana kotuk katak “liu 60% projectos pacote referendum laiha qualidade.” Tuir deputado Inacio Sr. Caeiro nia deklarasaun kona ba 60% projetus Pakote Referendu ladiak nee kria polemika no kontradisoens ho Ministra Finansas de facto, entaun nia haruka ona jornais nebe publica declaração ne’e atu hadia tamba nia dehan nia nunca hatete liafuan sira nebe hanesan hakerek iha leten, maske iha realidade nia koalia nunee duni tuir gravasaun jornalista sira nian.

“Maluk sira, Projetu Pakote Referendu nee sai duni problema no desastre boot ba governo de facto AMP.  Maibe laos deit sai problema no desastre tamba FRETILIN deit mak kritika nunee, maibe husi sira nia lia fuan rasik, no konfusaun neebe sira rasik kria. Ita hotu preokupa por exemplo ba saida los mak total projectos Pakote Referendu no montante hirak mak osan nebe aloka, tamba horas ne’e kestaun rua nee deit mos sai polemika boot ba Governação AMO nian.  Se los mak ita bele fiar kona ba projetus hirak no osan hirak los mak aloka ba Pakote Referendu?

“Ita hotu rona Sr. Domingos Caeiro hatete iha media katak osan ba PPR hamutuk $67 milhões ba PPR, maibe iha 10 de Março 2010 nia koalia tan ba público oin seluk bainhira nia temi osan ba PPR hamutuk $ 59 milloens no katak Projectos hamutuk 662 neebe entrega ba Empresários hamutuk nain 500. Piur liu tan fali Sua Ex.Cia Sr. Kay Rala Xanana Gusmão relata ba Sua Ex,cia Presidente da Republica katak PPR hamutuk 661 pacotes.

“Maibe tuir lista official neebe Governo de facto AMP haruka mai iha Parlamento Nasional hakerek fali projectos hamutuk 828 ho osan total $63,717,443.42. Ita keta haluha katak iha 9 Junhu Sra Emilia temi porjetu hamutuk 808.  Maibe konfusaun la para iha nee, tamba horseik 16 Junhu Associação Empresários AECOOP, nebe implementa Projetu Pakote Referendu, halo audência ho Comissão G no iha neeba sira nia relatório verbal dehan katak Projectos PPR neebe Empresários hirak ne’e implementa hamutuk 803 projectos, ho osan total $ 59,356,923.81. Entaun ita tenke husu, se mak koalia los?  Parlamentu Nasional la hatene numero los, entaun oinsa it abele fiskaliza Projetu Pakote Referendu?” husu Inacio.

Deputado Inacio deklara katak to’o horas ne’e Governo de facto AMP seidauk halo relatorio final ba Parlamentu Nasional kona ba Projectos Pacote Referendum tamba tuir nia hare osan barak mak lakon ka governu de facto la bele justifika.

Nia dehan mos, “declaraçõs hotu nebe membros GAMP fo sai la hanesan. Nee hatudu ba ita hotu katak decisão ida idak halo conforme no tuir nia hakarak ka gostu. Membro Governo AMP balu nia deklarasaun la corresponde malu, tamba ida idak halo decisão mesak.”

“Maibe tuir FRETILIN, no tuir ema barak nia hare, PPR hatudu katak alocação osan ba PPR ne’e laiha plano.  PPR mosu tamba inkompetensia governu de facto nian la konsege exekuta orsamentu geral estadu nian iha 2009, nunee hamosu porjetu ida nee sem halo plano diak no ikus mai entrega ba instituição privado, assosiasaun empresariu ida atu halo fali Gestão Orçamento Estado nian.  Nee disgovernasaun laos governasaun,” deklara Inacio.

Hori uluk kedas bancada FRETILIN foti ona kakuzasaun katak hamosu iregularidades, 
 incapacidade, iresponsabilidade, incompetência no inconstitucionalidade iha PPR. FRETILIN preokupa katak alocações orsamento ba projectos pacote referendum la tuir Desenhos Técnicos no kalkulos técnicos e la tuir Bill of Quantity (BoQ). “Governo ida ne’e aloka osan hanesan siik deit. Tamba ne’e ami hare konfusão boot ba total orçamento pakote referendum nia. Osan nebe lakon iha Governo, Ministeriu Finansas tenke responsabilisa. Iha osan barak husi orçamento geral mak ami rona lakon, tamba sira sobu sistema neebe iha fatin uluk. Ita ba hare deit relatório auditoria husi Delloite tuir neebe hakerek katak iha indisius nebe la claro ba gestão financeira, piur liu tan osan ho montante boot idak idak assina. Sobu Sistema ne’e loke dalan ba hamosu corrupção, no atu usa povo nia osa la los, hanesan ita hotu akompanha agora dadaun,” temik Inacio.

Inacio hatutan katak maske klaru katak inkompetensia nee governu de facto nian, Governu agora hakarak dun sala ba empresariu sira fali ho halo lista negra ba Empresários balu. Tuir Inácio nee la los tamba FRETILIN considera katak Governo AMP mak tenke responsabiliza ba sala neebe hamosu iha PPR.

“Empresários nebe halo projecto ruma nebe la tuir Lei ka kontratu tenke ba hatan iha Tribunal. Maibe ba falhansu PPR Governo AMP maka tenke simu responsabilidade tomak. PPR barak mak la sucesso tamba incapacidade Governo AMP nian Laos empresariu sira nia,” dehan Inácio.

Iha audiência ho Komissaun G grupu empresarial AECOOP dehan katak sei iha osan ba retenção nebe Governo tenke selu ba projectos balu nebe pendente hamutuk $5 Milhões e tal.
“Bainhira ita rona relatório hussi Empressários, problema boot ida mak mosu tamba diferenças projectos ho osan PPR nian neebe Governu fo sai ba público la hanesan ho empresariu sira nia relatório rasik. Tamba buat hirak nee duni mak ami dehan PPR nee nakonu ho Iregularidades, Incapacidade, Iresponsabilidade, Incompetência e Inconstitucionalidades,” akuza Inacio.

Kleur ona maka Parlamento hussu relatório final hanesan, projectos hirak mak concluídos ho qualidade no hirak mak laiha qualidade, projectos neebe abandona hela, projectos nebe la halo maibe osan simu tiha hotu, projectos hira mak sei halo dadaun, projectos hira mak precisa orçamento addicional? Maibe to’o ona iha segundo trimestre ano fiscal 2010, parlamento la hetan relatório ruma. Ho nune’e Fretilin husu no exige ba Parlamento ida ne’e atu urgentemente tenke hari Inquerito Parlamentar ida atu bele hare assunto nebe refere,” Inácio konklui.

Ba informasaun tan dere na deputado Inacio Moreira iha 746 6168.

No comments:

Post a Comment